Pannekoekstraat 46-48 Rotterdam

Pannekoekstraat 46-48 is het eerste gebouw dat in de Pannekoekstraat werd opgetrokken, in 1952. Het is een gebouw uit de wederopbouwperiode naar een ontwerp van Meischke en Schmidt; in de voor die tijd kenmerkende stijl van de Delftse school; traditioneel en sober. Het gebouw kenmerkt zich door de toepassing van vele schuiframen met roedeverdeling en in baksteen opgetrokken tuitgevels. De onderbouw is op straatniveau afgewerkt met kunststeen en in de gemetselde gevels zijn accenten van deze kunststeen terug te vinden.

Bestaande toestand

Jarenlang is het onderhoud aan de raamkozijnen verwaarloosd. De staat van kozijnen en ramen was inmiddels zo slecht geworden dat er groot onderhoud moest worden gepleegd. In eerste instantie was er het plan om alle kozijnen en ramen compleet te vervangen in hardhout met Wienersprosse-detaillering; een vergunningsplichtige activiteit. Dit is het moment dat het bevoegd gezag de VvE heeft verzocht om een ERM-gecertificeerde restauratiearchitect bij het project te betrekken.

Opdracht/vergunning

Vervolgens heeft Walraad architecten in opdracht van de VvE de vraag gekregen het vergunningstraject voor het vervangen van de kozijnen in gang te zetten. Na inventarisatie van de stukken van de aannemer blijkt er geen onderbouwing voor het compleet vervangen van alle ramen en kozijnen te zijn. We hebben daarop een bouwtechnische opname gemaakt van de ramen en kozijnen en de bevindingen omgezet in een opname/plantekening.

Aan de hand van de opname konden we definitief concluderen dat het niet noodzakelijk was om alle kozijnen en ramen te vervangen. Kozijnen konden deels, traditioneel hersteld worden (aanlassen van kozijnstijlen en het vervangen van onderdorpels). Ramen die nog goed genoeg waren, konden hersteld worden en alleen de echt slechte ramen zouden vervangen worden.

We hebben ons ingezet voor de waarde en het belang van het behouden van origineel materiaal en details. Dit was geen eenvoudige opgave want complete vervanging zou op het eerste gezicht voor de bewoners veel voordelen opleveren:

• Langere levensduur, want hardhout;
• Meer comfort;
• Een stuk duurzamer, HR++ glas, geen tocht.

Hiertegenover stond dat veel origineel materiaal verloren zou gaan en dat er ‘lompe’ details voor terug zouden komen, niet passend bij het gebouw. Uiteindelijk kon, door de aangepaste plannen en werkwijze, het onderhoud vergunningsvrij worden uitgevoerd.

Uitvoering

In het werk bleken sommige delen van het geprognotiseerde onderhoud beter/slechter dan de andere. Hier kwamen nog eens de kozijnen van het trappenhuis bij. Dan is het zaak om eerder gemaakte keuzes te herzien. Schakelen en keuzes maken om een goed product af te leveren binnen het door de VvE gestelde budget.

Kleur

Zowel de kozijnen als de ramen waren in de bestaande situatie helder wit geschilderd. Gelijk aan de kleuren van de overige (kunststof) kozijnen in de rest van de Pannekoekstraat. Dezelfde kleur wederom toepassen sloot dus aan bij de rest van de straat, maar niet bij de statuur van het pand zelf. Wij hebben ons hard gemaakt voor het subtiel wijzigen van de kleuren. In plaats van één kleur op kozijnen en ramen, is gekozen voor twee verschillende kleuren. Hierbij is gezocht naar kleuren die goed aansloten op zowel de kunststeen toegepast in de gevel, als de kleur van het metselwerk.